Đại dịch Covid-19 bùng nổ là một cú hích mạnh mẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi số diễn ra nhanh chóng và sâu sắc hơn trên các lĩnh vực của đời sống xã hội nói chung và hoạt động của doanh nghiệp nói riêng. Sự bùng phát của đại dịch Covid-19 từ đầu năm 2020 đã tạo ra một cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế có phạm vi Toàn cầu.

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0), kinh tế số và chuyển đổi số đã được nhắc đến nhiều hơn và thể hiện vai trò dẫn dắt nền kinh tế. Việc nhận thức đúng đắn về các vấn đề liên quan đến cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 làm nền tảng để đưa ra các quyết định và phản ứng chính sách phù hợp, trở thành những yêu cầu bắt buộc đối với cả người dân, doanh nghiệp và Chính phủ. Theo ước tính mới nhất của Công ty Tư vấn McKinsey (McKinsey, 2021), “chuyển đổi số mang lại hàng nghìn tỷ đô la thông qua lợi ích nhờ tăng hiệu quả quản lý, tăng sản lượng và  giá trị, và giảm chi phí vật tư”.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của chuyển đổi số, ngày 03/06/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 749/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Chương trình Chuyển đổi số quốc gia hướng tới mục tiêu kép là vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực vươn ra toàn cầu, với một số chỉ số cơ bản cụ thể.

Để tạo nền móng chuyển đổi số, Chính phủ đã đưa ra 4 giải pháp cụ thể là: Người đứng đầu chịu trách nhiệm trực tiếp về chuyển đổi số trong cơ quan, tổ chức, lĩnh vực, địa bàn mình phụ trách; Thành lập và duy trì hoạt động hiệu quả Liên minh Chuyển đổi số để truyền cảm hứng, đi tiên phong; Xây dựng bộ nhận diện chung cho Chương trình Chuyển đổi số quốc gia; Mỗi địa phương chủ động lựa chọn một xã/phường để triển khai thử nghiệm công tác truyền thông, phổ biến các kỹ năng số cơ bản cho người dân.

Về kiến tạo thể chế, theo Chương trình, nhiệm vụ này cần được triển khai theo hướng khuyến khích, sẵn sàng chấp nhận sản phẩm, giải pháp, dịch vụ, mô hình kinh doanh số, thúc đẩy phương thức quản lý mới đối với những mối quan hệ mới phát sinh, bao gồm: Chấp nhận thử nghiệm sản phẩm, giải pháp, dịch vụ, mô hình kinh doanh số; xây dựng khung pháp lý thử nghiệm; rà soát, sửa đổi, bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong các lĩnh vực chuyên ngành; rà soát, sửa đổi, bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về doanh nghiệp, khởi nghiệp sáng tạo, sở hữu trí tuệ, thương mại, đầu tư, kinh doanh.

Về phát triển kinh tế số, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, các mục tiêu đến năm 2025 là đưa kinh tế số Việt Nam chiếm 20% GDP; tỷ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 10%; Năng suất lao động hàng năm tăng tối thiểu 7%.

Thực hiện chủ trương của Đảng, hiện thực hóa Quyết định của Chính phủ về công cuộc chuyển đổi số, các Bộ, Ban, Ngành, địa phương cũng nhanh chóng xây dựng các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để chính sách đi vào đời sống.

Ngày 07/01/2021 Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành Quyết định số 12/QĐ-BKHĐT về việc phê duyệt “Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025”. Quyết định ghi nhận mục tiêu chung là hỗ trợ thúc đẩy chuyển đổi số trong doanh nghiệp thông qua tích hợp, áp dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực và lợi thế cạnh tranh, tạo ra các giá trị mới cho doanh nghiệp. Mục tiêu cụ thể là : 100% doanh nghiệp được nâng cao nhận thức về chuyển đổi số; tối thiểu 100.000 doanh nghiệp được nhận các hỗ trợ từ Chương trình như sử dụng công cụ tự đánh giá mức độ sẵn sàng chuyển đổi số, hỗ trợ đào tạo, tư vấn, kết nối các giải pháp; tối thiểu 100 doanh nghiệp được hỗ trợ là các thành công điển hình trong chuyển đổi số, hướng tới các doanh nghiệp sản xuất, chế biến; thiết lập Mạng lưới chuyên gia gồm tối thiểu 100 tổ chức, cá nhân tư vấn thúc đẩy chuyển đổi số. Cụ thể hóa các mục tiêu trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng các chương trình cụ thể như: Xây dựng các công cụ số, nền tảng số, cơ sở dữ liệu chuyển đổi số cho doanh nghiệp; hình thành và tổ chức điều phối mạng lưới chuyên gia tư vấn về chuyển đổi số cho doanh nghiệp; xây dựng và triển khai các chương trình đào tạo chuyển đổi số cho doanh nghiệp; triển khai hỗ trợ 100 doanh nghiệp là thành công điển hình về chuyển đổi số; thúc đẩy phát triển các nền tảng số, phù hợp với quy mô, ngành nghề và giai đoạn phát triển của doanh nghiệp; triển khai các hoạt động truyền thông cho Chương trình để tạo sự lan tỏa và kết nối.

Bộ Thông tin và Truyền thông đã chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam triển khai sáng kiến hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số bằng các nền tảng số xuất sắc Make in Vietnam. Ngày 12/01/2021, Bộ Thông tin truyền thông đã công bố “Chương trình Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số”. Theo đó có 12 nền tảng đầu tiên được Chương trình chọn gồm: nền tảng kế toán dịch vụ MISA ASP; nền tảng quảng cáo, tiếp thị trực tuyến Novaon Onfluencer; nền tảng phân phối hàng hóa Giga1; nền tảng thanh toán trực tuyến VnPay và Momo; nền tảng chăm sóc khách hàng Stringeex; nền tảng quản trị tổng thể doanh nghiệp 1Office; nền tảng nhà hàng, cửa hàng BizFly; nền tảng khách sạn, điểm vui chơi EZCloud; nền tảng an toàn, an ninh mạng CyRadar; nền tảng tư vấn Consultant Anywhere; nền tảng tuyển dụng Vietnamworks. Tham gia Chương trình, doanh nghiệp được hưởng 3 ưu đãi chính, đó là: miễn phí trải nghiệm sử dụng nền tảng trong thời gian 3 tháng; ký hợp đồng sử dụng 1 năm được miễn phí sử dụng 6 tháng (giảm 50%); miễn phí các khoá đào tạo, tư vấn, chia sẻ kinh nghiệm sử dụng nền tảng. Ngoài ra, các chính sách ưu đãi khác sẽ được bổ sung tùy thuộc vào đặc thù của nền tảng. Bộ Thông tin và Truyền thông đặt mục tiêu trong năm 2021 sẽ có 50.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận với Chương trình, trong đó tối thiểu 30.000 doanh nghiệp được trải nghiệm miễn phí các nền tảng.

Đồng hành cùng Chính phủ và các cơ quan Trung ương, theo khảo sát đến nay đã có trên 50% tỉnh, thành phố ban hành chương trình, kế hoạch, đề án chuyển đổi số. Một số địa phương như Bến Tre, Thái Nguyên, Tây Ninh, Ninh Bình đã ra Nghị quyết chuyên đề của Tỉnh ủy về chuyển đổi số (theo báo cáo của Bộ Thông tin truyền thông ). Điển hình nhất chỉ sau 1 tháng Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, thành phố Hồ Chí Minh đã công bố Chương trình chuyển đổi số và nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu của Thành phố. Hà Nội là thành phố có lượng doanh nghiệp đứng thứ hai cả nước cũng nhanh chóng vào cuộc xây dựng các gói hỗ trợ chuyển đổi số cho các doanh nghiệp. Đến cuối năm 2020, tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 đã đạt 100%. Các ngành, lĩnh vực liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp như đăng ký kinh doanh, thuế, hải quan, bảo hiểm xã hội, đất đai… đều ứng dụng công nghệ thông tin để rút ngắn thời gian, chi phí thực hiện thủ tục hành chính. Điển hình như 100% doanh nghiệp đăng ký thành lập qua mạng, với 4 dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp được tích hợp. Ngành Thuế Hà Nội cấp mã số doanh nghiệp tự động với thời gian hoàn thành không quá 30 phút; kê khai thuế, nộp thuế điện tử đạt hơn 98%. Giao dịch hồ sơ bảo hiểm xã hội điện tử cũng đạt 97%. Hà Nội đã ban hành Quyết định 5742 của UBND Thành phố Hà Nội phê duyệt Đề án “Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021-2025”, nội dung hỗ trợ thúc đẩy chuyển đổi số cho các doanh nghiệp thành lập mới cụ thể là hỗ trợ kinh phí đăng ký và duy trì một chữ ký số cho doanh nghiệp thành lập mới trong một năm đầu hoạt động và hỗ trợ kinh phí khởi tạo, cài đặt phần mềm hóa đơn điện tử kèm gói 500 hóa đơn điện tử cho doanh nghiệp thành lập mới đã được ngân sách thành phố bố trí 29.568.000.000 đồng.

Như vậy, đứng trước những thách thức và đòi hỏi cần phải “chuyển mình”, cần phải “hành động”, các cơ quan từ Trung ương đến địa phương đã đưa ra giải pháp cụ thể hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nhanh nhất, hiệu quả nhất với xu thế chuyển đổi số toàn cầu. Nhiệm vụ hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số được cho là nhiệm vụ Quốc gia. Bất kỳ một sự khởi đầu nào cũng sẽ khó khăn nhưng với sự quyết tâm từ phía các doanh nghiệp, với sự hỗ trợ sâu rộng từ cả hệ thống chính trị, nền kinh tế Việt Nam sẽ ngày một mạnh mẽ vươn mình ra biển lớn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1.  Quyết định 749/QĐ-TTG về việc Phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng năm 2030  https://vanbanphapluat.co/quyet-dinh-749-qd-ttg-2020-phe-duyet-chuong-trinh-chuyen-doi-so-quoc-gia

2. Quyết định số 12/QĐ-BKHĐT về việc Phê duyệt Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025 https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Doanh-nghiep/Quyet-dinh-12-QD-BKHDT-2021-Chuong-trinh-ho-tro-doanh-nghiep-chuyen-doi-so-2021-2025-462429.aspx

3. Quyết định  377/QĐ-TTTT về việc Phê duyệt Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Doanh-nghiep/Quyet-dinh-377-QD-BTTTT-2021-Chuong-trinh-ho-tro-doanh-nghiep-nho-va-vua-chuyen-doi-so-469186.aspx

4. Quyết định số 5742 của UBND Thành phố Hà Nội về việc phê duyệt Đề án Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021-2025 https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Doanh-nghiep/Quyet-dinh-5742-QD-UBND-2020-De-an-Ho-tro-doanh-nghiep-nho-va-vua-thanh-pho-Ha-Noi-2021-2025-461341.aspx